اطلاعات گردشگری شهرستان بروجن

شهرستان بروجن با وسعتی بالغ بر 75/2209 کیلومتر مربع 120 درصد از مساحت کل استان چهارمحال و بختیاری را به خود اختصاص می دهد . در بخش مرکزی کوههای زاگرس قرار گرفته و2220 متراز سطح دریا ارتفاع دارد . از شمال غرب به استان شهرکرد ،از شمال شرق به استان اصفهان ،از جنوب به شهرستان لردگان و ازغرب به شهرستان اردل منتهی می شود . دارای سه بخش (مرکزی،بلداجی وگندمان )وشامل شش شهر (بروجن ،بلداجی،سفیددشت ،فرادنبه،گندمان ونقنه )وپنج دهستان میباشد
موقعیت این شهرستان از لحاظ طبیعی دشت واز نظر گیاهی استپ ودارای اقلیم مدیترانه ای است . میانگین دمای سالیانه 3/10وحداقل دمای سالیانه بطور میانگین8/26- وحداکثر دما درتابستان 6/36درجه سانتیگراد است .
جمعیت این شهرستان بیش از 120هزار نفر میباشد . زبان مردم آن در بروجن وگندمان وبخشی از نقنه فارسی است ودرفرادنبه ،سفیددشت وبلداجی وبخشی از نقنه به زبان ترکی (که ترکیبی اززبان ترکان  سلجوقی وترکی قشقایی است ) ودر بقیه مناطق شهرستان  به زبان لری (بختیاری ) صحبت می کنند .
تاریخچه پیدایش بروجن
بروجن در محل تلاقی چند جاده ارتباطی که از اصفهان واردچهارمحال و بختیاری و سه دهستان و سپس خوزستان به وجود آمده شکل گرفته است و بر این اساس زیر بنای شکل بروجن از ابتدا جنبه صنعتی ، تجاری وخدماتی داشته است ،بدین شرح که با ایجاد کاروانسرا و مسافرخانه ها و کارگاههای تولیدی ، تیمچه و تجارتخانه و دکاکین،مسافرخانه و کارخانه های تولیدی و...واز طریق تجارت و خرید و فروش با کاروانیان ،عشایر ،کوچ نشینان و روستاهای اطراف و یا با انجام کارهای خدماتی و فرهنگی امرار معاش می نموده اند ،وجود تپه ها و اتلال باستانی در اطراف بروجن گویای قدمت کهن و سکونت دیرپا در این منطقه است پیدا شدن قبرهایی در بروجن که از تاریخ 1011 هجری بر روی آن حک شده نشان می دهد که در شهر بروجن از حدود 500 سال سکونت و زندگی دائمی وجود داشته است اینکه ساکنین اولیه این مکان چه بوده اطلاع درستی در دست نیست برخی تحقیقات محلی ریشه اولیه ساکنین این منطقه را از قوم لک می دانند
 
خانه حفیظی ها :  این عمارت در اواخر دوران قاجار توسط شخصی بنام آقا محمد خان خلیلی به سبک معماری اصفهانی  ساخته شده و این اثر یکی آثار ثبت شده میراث فرهنگی می باشد که در سال 86 از آقایان حفیظی خریداری و به مالکیت سازمان در آمده و الان بعنوان موزه مردم شناسي مورد  استفاده قرار می گیرد .
بازار چه حاج شهاب
           
این بازار در سال 1324 قمری1285شمسی به دستور شهاب السلطنه در بروجن احداث گردیدتاجایی که این بازار بیش از 100 مغازه و دکان داشته و یکی از پر رونق ترین بازار آن روزگار بوده و اکنون تعدادی از آن مغازه ها به یادگار مانده اند.
 
قلعه خانی          
این قلعه در سال 1324 قمری توسط میرزا احمد بنا و به فرمان شهاب السلطنه ساخته شده است.
 
حمام مکتب خانه
بیش از یکصد سال قبل ساخته شده است.حمام  دارای هشتی ورود سربینه و میان در گرمخانه و خزینه آب گرم و سرد می باشد. گرمخانه حمام دارای چهارستون سنگی و سقف طاق گنبدی به شیوه حمام های رایج زمان خود ساخته شده است .در حال حاضر تبدیل و مکتب خانه به چاپخانه و سفره خانه سنتی در دست اجرا است
 
حمام بازار
حمام بازاراز دیگر یادگارهای معماری بجا مانده شهر بروجن می باشد و دارای چهارستون که در یک ردیف قرار دارند و دارای دو بخش جدای زنانه و مردانه بوده سبک طاق گنبدی آن به سبک دوران قاجاریه می باشد.
 
مسجد حاج شیخ علی :
از مهمترین بناهای تاریخی بروجن که در  دوران قاجار ساخته شده است . با معماری منحصر به فرد این مسجد قدمتی حدود 130 سال دارد و توسط فردی بنام حاج شیخ علی بنا شده و بنام او نام گذاری شده است . این مسجد دارای یک وضو خانه قدیمی است
یک حوض سنگی وسط آن بنا شده و هم اکنون نیز مورد استفاده قرار می گیرد . این مسجد از مساجد مهم بروجن محسوب می شود که محل تجمع عده زیادی از نماز گزاران و محل بازدید بسیاری از گردشگران است که به این شهر سفر می کنند .
پل مصلی:
این پل مربوط به دوره صفویه است که چند بار تخریب شده و دوباره بازسازی شده است.پل مصلی در سال 1319هجری قمری با یک دهانه طاق و با شیوه استادانه ای ساخته شده است
کلیسای معموره: از مهمترین بناهای تاریخی باقیمانده از دوران قاجار است . در زمان حکومت شاه عباس صفوی با توجه به علاقه وی در خودکفایی صنعتی و کشاورزی ایران و نیاز به ایجاد تحول در امور صنعتی و کشاورزی با توجه به تبحر ارامنه در این زمینه ها به دستور شاه عباس گروههایی از ارامنه سرحدات شمالی یعنی ارمنستان و گرجستان به قسمتهای جنوبی خصوصا جلگه اصفهان و منطقه چهارمحال و بختیاری کوچانده و سکنی گزیدند . دسته ای از ارامنه در روستای معموره سکنی گزیدند . آنها طی سه قرن حضور خود اقدامات عمرانی بسیاری در این نواحی انجام دادند که هنوز آثار آن باقی است و مورد استفاده می باشند که از جمله این بناها می توان کلیسای معموره را نام برد .
 
  • قلعه ضرغام السلطنه :  حاج ابراهیم خان بختیاری ، ملقب به ضرغام السلطنه نواده حبیب اله خان هفت لنگ بختیاری نوه جعفر قلیخان و فرزند رضاقلیخان ، ایل بیگی ایل بختیاری و پسر عموی حاج علیقلیخان سردار اسعد ونجفقلیخان صمصام السلطنه که در سال 1305 به ریاست سواران ویژه بختیاری را در تهران بعهده گرفت و ملقب به ضرغام السلطنه شده که قسمنامه چهارنفر از سران مشروطیت را در نوزدهم رجب المرجب 1328 هجری قمری را امضاء کرده  و سال 1326 قمری به اصفهان حمله کرده و موجب سقوط اقبال الدوله والی اصفهان  گردید و مشروطه را در ایران پایه گرفت.
  • قلعه ضرغام السلطنه توسط خود ش در شهر فرادنبه ساخته شده و بیشترین تصمیمات انقلاب مشروطه در این مکان انجام می گرفته است .
  • مسجد جامع نقنه : این بنا در شهر نقنه قرار دارد که بصورت شبستان  ستون دار به ابعاد حدود16 در 15      متر که با  جزر های آجری و طا ق های جناغی و پوشش های گنبدی  مسقف شده است . در میانه شبستان  جمعا 9 جرز هشت ضلعی قرار دارد که ازاره آنها سنگ پوش شده است . سطوح داخلی شبستان گچ اندوه  و دارای نه ستون عظیم و سقف مسجد به صورت هلالی است و مسجد دارای یک محراب و کاشی های زیبای که بروی آن آیات قرآنی نوشته  شده است .  قدمت این اثر به دوران تیموری بر می گردد .
  •  
 
  • موزه ها :
  • موزه شهر بروجن : پل مصلی در سال 1398 بهترین موزه کشور معرفی شد
  • موزه مردم شناسی :خانه حفیظی ها موزه بهرامی
  • موزه صنایع دستی خانه طاهری ها
  • موزه سلامت و علوم پزشکی
 
 
تالاب چغاخور :    
وجه تسمیه : در تاریخ بختیاری آمده است چغاخور همان چغا خرم است لفظ چغ به ترکی به معنی تپه و مرغزار می باشد و در فرنگ پارسی خور به معنی خورشید و آفتاب آمده  و چغاخور را اگر ترکیب ترکی – پارسی بدانیم به معنی تپه و مرغزار آفتاب و مکان خورشید است که در قدیم به نامهای گود چغاخور و بیشه چغاخور می نامیدند
موقعیت جغرافیا یی  : تالاب بین عرضهای 560 و 31 و 54 و 31 شمالی و طولهای 57 و 50 و 53 و50 شرقی با ارتفاع حدود 2280 متر از سطح دریا  با مساحت آبی 1360 هکتار و با عمق 3 متردر شهرستان بروجن بخش بلداجی با فاصله 65 کیلومتری از مرکز استان واقع گردید  آب و هوا تالاب متاثر از 4 توده های قطبی پر فشار از سمت اروپا وتوده های مدیترانه ای و هوای قطبی از شمال کشور و توده های هوای حاره بحری
پوشش گیاهی  : پوشش گیاهی تا لاب را گونه های حاشیه ای نم پسند، شناور و غوطه ور تشکیل می دهند که ازآن جمله می توان بید، مرغ ، جگن ،پتامژتون، پلی گونیوم ،سازر و غیره را نام برد
گونه های جانوری شامل لک لک ،کسیم ،باکلان ،انواع مرغابی سانان ،قلامینگو ،شکاریها ، یلوه ، حواصیل ،اکراس ، قو ، سلیم و کاکائیها می باشد و گونه های خزندگان انواع مارها بزمجه ، لاک پشت،آبزی و پستاندارانی نظیر گراز،شغال ،گرگ، سمورسنگی،شنگ ، روباه ، خرگوش ،انواع قورباغه و همچنین ماهیان جنس کندرو ستوما، ماهی گور خری و ماهیان تحمیل شده به تالاب : کپور ، فیتوفاگ ،آموروبیگ هد
تالاب گندمان : تالاب گندمان  بامساحتی حدودا 980هکتار در ارتفاع 2219 متری از سطح دریا قرار گرفته است و با طبیعتی شگفت انگیز از گونه های مختلف گیاهی درختان بید ، مرغ ،جگن ،سازو ،نی ،لوئی ،زنبق ، آلاله آبی، هزارنی ،بارهنگآبی ،سیمواش ،و نخل مرداب ،عدسک آبی ،بزواش ،سهکوله خیر اسپارگانیوم و غیره وگونه های جانوری لک لک ، شکاریها ، مرغابی ،سانان ،یلوه و سلیم می شود همچنین انواع مارها ،قورباغه ها،لاک پشت و پستاندارانی نظیر گراز ،شغال ، گرگ ، خفاش ، روباه ، خروگوش و نیز ماهی گورخری ، سفید کولی ،ماهیوزه دار و سیاه ماهی  از دیگر گونه های جانوری این تالاب می باشد .
 
تالاب گندمان : تالاب گندمان  بامساحتی حدودا 980هکتار در ارتفاع 2219 متری از سطح دریا قرار گرفته است و با طبیعتی شگفت انگیز از گونه های مختلف گیاهی درختان بید ، مرغ ،جگن ،سازو ،نی ،لوئی ،زنبق ، آلاله آبی، هزارنی ،بارهنگآبی ،سیمواش ،و نخل مرداب ،عدسک آبی ،بزواش ،سهکوله خیر اسپارگانیوم و غیره وگونه های جانوری لک لک ، شکاریها ، مرغابی ،سانان ،یلوه و سلیم می شود همچنین انواع مارها ،قورباغه ها،لاک پشت و پستاندارانی نظیر گراز ،شغال ، گرگ ، خفاش ، روباه ، خروگوش و نیز ماهی گورخری ، سفید کولی ،ماهیوزه دار و سیاه ماهی  از دیگر گونه های جانوری این تالاب می باشد
 
انواع صنایع دستی:صنایع دستی در شهرستان بروجن با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی و اجتماعی به دو دسته تقسیم می گردد : الف – صنایع دستی عشایری
ب- صنایع دستی روستایی و شهریصنایع دستی موجود در منطقه با اشکال مختلف و متنوع در سراسر نقاط عشایر ، رو ستایی و شهری رایج بوده شهرستان بروجن :در شهرستان بروجن در بیشتر نقاط روستایی و عشایری آن قالی بافی انجام می شود که مناطق مهم آن عبارتست از ( یلمه بافی در بروجن ) قالی بافی در فرادنبه ، بلداجی ، سفید دشت ، امام قیس ، گندمان ، آقبلاغ و غیره